قلب جنین چه زمانی تشکیل می‌شود؟

قلب در اولین مراحل رشد جنین تشکیل می‌شود و از اولین اعضای بدن جنین است که رشد و شروع به ضربان می‌کند و با هر تپشش حس زندگی را در مادر باردار زنده می‌سازد، ولی آیا می‌دانید قلب جنین هفته چند بارداری تشکیل می‌شود؟

هرچند ماهیچه قلب از هفته 4 جنینی شروع به انقباض می‌کند ولی صدای قلب جنین  بوسیله دستگاه سونوگرافی از حدود هفته شش بارداری  قابل رویت و شنیدن است.

قلب جنین

صدای قلب جنین یکی از آرامش بخش‌ترین صدا‌ها برای مادر است و هیچ احساسی زیباتر از این نیست که بدانید زندگی در رگ‌های جنین‌تان جریان دارد و موجودی شگفت انگیر در درون مادر شروع به رشد میکند.

تشخیص ناهنجاری‌های قلب جنین چه زمانی ممکن است؟

تشخیص ناهنجاری های قلب جنینی توسط اکو کاردیوگرافی در هفته 18 تا 22 بارداری امکان پذیر میباشد. برخی ناهنجاری های شدید مانند قلب تک حفره ای در سونوگرافی های اولیه ( 12 تا 14 هفته ) نیز  قابل تشخیص میباشد.

مراحل و زمان تشکیل قلب جنین

هرچند ماهیچه قلب از هفته 4 جنینی شروع به انقباض می‌کند . ضربان قلب از اواخر هفته 5 و اوایل هفته 6 بارداری  با سونوگرافی قابل رویت است ولی اگر در این سنین ضربان قلب مشاهده نشد نگران نباشید .میبایست تا 7 هفتگی صبر کنید.در صورتی که در هفته هفتم به بعد  بارداری هنوز اثری از تشکیل قلب جنین مشاهده نشد می‌توان آن را دلیل بر عدم رشد مناسب بارداری و عدم تشکیل ضربان  قلب جنین  دانست.

اگر اندازه جنین بیش از یک سانتیمتر شود و ضربان قلب جنین رویت نشود نیز به معنی عدم تشکیل ضربان قلب میباشد.

در صورتیکه جنین شما کمتر از یک سانتیمتر میباشد. برای مثال 5 میلیمتر و ضربان قلب جنین رویت نشد ، نگران نباشید  شما باید صبر کنید تا اندازه جنین به بیش از یک سانتیمتر برسد.

چرا در هفته های اولیه و حتی کمتر از شش هفته سونوگرافی بارداری درخواست میشود؟

یکی از دلایل مراجعه زودرس زنان به پزشک برای تشخیص آزمایش بارداری درد‌هایی است که در زیر شکم احساس می‌کنند. این درد‌ها عموما ناشی از قاعدگی و درد تخمدان‌هاست که از علائم اولیه بارداری نیز محسوب می‌شوند .جهت رد حاملگی خارج رحمی و تشخیص علت دردها ، سونوگرافی بارداری توسط پزشک زنان توصیه میشود و  این سونوگرافی فقط برای تایید بارداری داخل رحمی و ردحاملگی خارج رحمی میباشد. پس اگر جنین و ضربان قلب جنین شما در این سونوگرافی رویت نشد، نگران نباشید.

مراحل رشد جنین ۱۲ ماه به طول می‌انجامد بنابراین برای تشکیل ارگانها و بویژه قلب جنین نباید عجله داشت.

برای گرفتن جواب دقیق و اطمینان بیشتر در هفته دوازدهم سونوگرافی NT و NB و غربالگری مراجعه کنید.

در هفته دوازدهم جنین و قلب تشکیل شده و صدای قلب جنین نیز واضح است.

 

برای تشکیل قلب جنین چه بخوریم؟

یکی از مهمترین مواردی که در دوران بارداری اهمیت دارد تغذیه مادر است، نوع غذای مصرفی زنان باردار تاثیر مستقیم روی جنین دارد به همین دلیل باید رژیم غذایی شان کنترل شود.

·         گوشت و لبنیات

بخش زیادی از اندام‌های جنین شامل استخوان و ماهیچه است که تشکیل آن‌ها مستلزم مصرف پروتئین است.

دریافت پروتئین کافی در دوران بارداری علاوه بر حفظ سلامت بدن مادر و جلوگیری از خستگی و ضعف، در رشد مغز و قلب جنین نیز تاثیر دارد و خطر سقط جنین را کاهش می‌دهد.

در دوران بارداری مصرف روزانه حدود ۷۰ گرم پروتیئن  که برای دریافت این مقدار پروتئین باید گوشت، شیر، کره و تخم مرغ را در رژیم غذایی توصیه میشود.

·         ویتامین‌ها

ویتامین‌ها نقش زیادی در حفظ سلامت بدن دارند، از ویتامین‌های ضروری در زمان تشکیل قلب جنین می‌توان به ویتامین A، B، C  و D  اشاره کرد. این ویتامین‌ها همچنین در رشد سایر اندام‌ها مانند استخوان‌ها و دندان نیز تاثیر دارند، همچنین برای رشد بینایی و پوست وجود این ویتامین‌ها ضروری است. مصرف خوراکی‌های حاوی ویتامین d میوه‌هایی مانند مرکبات و سبزیجات و هویج می‌تواند تا حد زیادی این ویتامین‌ها را در بدن تامین کند.

·         حبوبات

حبوبات دارای مقدار زیادی روی است، علاوه بر حبوبات در سبزیجات، گوشت و آجیل هم روی وجود دارد، روی یکی دیگر از مواد معدنی در تشکیل قلب جنین محسوب می‌شود.

نکته :

عده‌ای بر این باورند انجام سونوگرافی در هفته‌های اول بارداری برای تشخیص تشکیل قلب جنین ممکن است باعث آسیب و سقط جنین شود.  سونوگرافی بوسیله امواج اولتراسوند که روشی کاملا ایمن و بدون ضرر و بدون اشعه برای تشخیص ضربان قلب جنین را تشخیص میدهد.

صدای ضربان قلب جنین چگونه است؟

بسیاری از مادران می‌گویند تپش قلب فرزندشان در رحم شبیه صدای دویدن و تاخت رفتن اسب‌هاست. شنیدن آن برای اولین بار می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز باشد. ضربان قلب یک جنین سالم در رحم بین ۱۲۰ تا ۱۸۰ ضربه در دقیقه است. ضربان قلبی که خیلی سریع‌تر یا کندتر از این باشد گاهی ممکن است غیر طبیعی باشد که البته آن را پزشک تعیین می‌کند.

تکامل قلب در طول بارداری:

هرچند ماهیچه قلب از هفته 4 جنینی شروع به انقباض می‌کند، ضربان قلب برای اولین بار در هفته ۶ بارداری به وسیله سونوگرافی قابل مشاهده خواهد بود. قلب جنین معمولا در حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ بار در دقیقه می‌زند.

ضربان قلب جنین طی دو تا سه هفته بعدی به تدریج به این تعداد افزایش پیدا می‌کند:

۱۱۰ بار در دقیقه در هفته ۵-۶ بارداری

۱۷۰ بار در دقیقه در هفته‌های ۹ و ۱۰ بارداری

 در ادامه ضربان قلب جنین کاهش پیدا می‌کند و به طور متوسط به این مقادیر می‌رسد:

۱۵۰ بار در دقیقه در هفته ۱۴ بارداری

۱۴۰ بار در دقیقه در هفته ۲۰ بارداری

۱۳۰ بار در دقیقه تا زمان زایمان

در جنین سالم معمولا تعداد ضربان قلب منظم است. تغییر در ضربان قلب در حدود ۵ تا ۱۵ بار در دقیقه مجاز است.

 اگر ضربان قلب جنین کم باشد چه خواهد شد؟

ضربان آهسته قلب جنین که به نام برادی‌کاردی جنین (کندی ریتم قلب) معروف است، معمولا به این صورت مشخص می‌شود:

FHR‍‍‍‍ <100   بار در دقیقه قبل از هفته ۶ بارداری

FHR <120  بار در دقیقه بین هفته‌‌های ۶ تا ۷

 تند بودن ضربان قلب جنین

 160-180 FHR  بار در دقیقه

FHR  در حدود ۱۷۰ بار در دقیقه معمولا حد مرزی تاکی‌کاردیای جنینی خواهد بود.

ضربان سریع و غیرمعمول قلب جنین معمولا با عنوان تاکی‌آریتمی جنین شناخته می‌شود.

اگر تندی ضربان قلب جنین یک امر گذرا بوده و در بررسی های بعدی مشاهده نشود، ممکن است علت تند بودن ضربان قلب جنین مربوط به استرس مادر باشد. به یاد داشته باشید که برای بررسی ضربان قلب نرمال جنین، باید به مدت یک دقیقه کامل آن را بشمرید. زیرا علاوه بر تعداد ضربان ها، ریتم آن نیز اهمیت دارد.

رابطه بین جنسیت و تعداد ضربان قلب جنین:

در گذشته که علم پزشکی به صورت ابتدایی و ساده بوده است و هیچ گونه امکاناتی در اختیار افراد قرار نداشت افراد بیشتر به خرافات و عقاید اشتباه رو می‌آورند به همین خاطر در هنگام شنیدن ضربان قلب جنین معتقد بودند که اگر میزان ضربان بیشتر از 150 ضربه در دقیقه باشد نشان دهنده آن است که جنین دختر است و اگر تعداد ضربان قلب جنین از 150 ضربه در دقیقه کمتر باشد به این نتیجه می‌رسیدند که جنین پسر است.

امروزه با انجام آزمایشات و انجام تحقیقات علمی زیاد توسط پزشکان و پژوهشگران به این نتیجه علمی رسیده اند که هیچ گونه رابطه ای میان جنسیت جنین و تعداد ضربان قلب او وجود ندارد.

کند بودن ضربان قلب جنین ( برادیکاری ):

برادیکاری به موقعیتی گفته می‌شود که در هنگام سونوگرافی ضربان قلب جنین بسیار کند تر از حد نرمال آن باشد و این وضعیت به نوعی نشان دهنده احتمال سقط شدن جنین در آینده خواهد بود البته این مشکل می‌تواند ناشی از محاسبه نمودن اشتباه تاریخ بارداری توسط مادر و یا عوامل مختلف دیگر باشد که در این صورت پزشک دو یا سه نوبت سونوگرافی دیگر برای مادر انجام خواهد داد تا نسبت به دلیل کاهش ضربان اطمینان حاصل کند.

چگونگی تغییرات تعداد ضربان قلب جنین در بارداری:

ایجاد تغييرات بارز در تعداد ضربان قلب جنين که نشان می دهد ميزان اکسيژن خون او کافی نيست و مواد زائد خون افزایش یافته است. همان‌ طوری‌ که گه گاهی ضربان قلب تان دچار نوسان می‌شود، تپش قلب فرزندتان نیز ممکن است دچار نوسان شود. البته ضربان قلب جنین بسیار سریع‌ تر از بزرگسالان است و اندازه نرمال ضربان قلب جنین بین 120 و 160 تپش در دقیقه (تپش قلب مردی سالم حدود 60 و برای بانوان 80) است. مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر اکسیژن‌رسانی به جنین را کاهش می دهد و باعث بالا رفتن سرعت تپش قلب می شود.

حمام کردن با آب داغ نیز می‌تواند تاثیر مشابه ای داشته باشد. به پشت دراز کشیدن طولانی در وان حمام نیز می‌تواند ارسال مناسب جریان خون به جفت را مختل کند و باعث آهسته شدن ضربان قلب فرزندتان شود.

البته این مواردی که ذکر شد کوتاه مدت هستند و برای فرزندتان خطری به همراه ندارند، اما باید از انجام آنها پرهیز شود، زیرا می‌تواند باعث ایجاد تنش در فرزندتان شود.

بعضی وقت‌ها پیش می‌آید که صدای ضربان قلب جنین را نشنویم، علت چیست؟

نگران نباشید معمولاً در اولین بررسی‌های سونوگرافی همچنین چیزی طبیعی است و هیچ نشانه‌ای از مشکلی خاص وجود ندارد. در این مواقع پزشک شما یک تا دوهفته صبر می‌کند و دوباره برای شما وقت سونوگرافی تعیین می‌کند

دلایلی که ممکن است به خاطر آنها صدای ضربان قلب جنین را نشنیده باشید شامل موارد زیر است:

•     نوع شکل رحم

•      چربی شکم

وقتی‌که شما شش هفته از بارداری را پشت سر گذاشتید و در  سونوگرافی ساک بارداری مشاهده نشود، ممکن است پزشک برای اطمینان سونوگرافی داخلی و یا سونوگرافی ترانس واژینال برای تایید بارداری داخل رحمی و ساک بارداری داخل رحمی و رویت ضربان قل جنین  توصیه میشود.

بهترین مرکز سونوگرافی برای سونوگرافی بارداری و ضربان قلب جنین  در تهران

برای انتخاب بهترین مرکز سونوگرافی در تهران چند نکته را به شما متذکر می شویم:

• پرسنل آن دارای تجربه و اعتبار کافی باشد.
• رعایت نکات بهداشتی و نظافت را مورد توجه قرار دهند.
• مجهز به کلیه تجهیزات به روز اقدام به انتخاب مرکز نمایید.

انجام سونوگرافی  ضربان قلب جنین – واژینال بارداری – NT  – NB  و غربالگری – آنومالی اسکن  در مرکز سونوگرافی آوا ( واقع در نرسیده به میدان تجریش ابتدای خیابان ولیعصر بن بست سرشار پلاک 3 طبقه 5 واحد 20 با کادر مجرب ( دکتر خانم) )بدون معطلی سونوگرافی برای خانم ها و آقایان توسط  کادر مجرب ماهر این مرکز ( خانم دکتر هدیه اکبری و خانم دکتر سونا اکبری کیا ) انجام میشود. ( محله ها نزدیک مرکز سونوگرافی : زعفرانیه – محمودیه – فرشته – نیاوران – کامرانیه – دزاشیب – خیابان ولیعصر – خیابان شریعتی – دربند – درکه – توچال – مقدس اردبیلی – جماران- جام جم – ولنجک – آصف- قلهک – پارک وی – پل رومی – جردن – نلسون ماندلا – باغ فردوس – تجریش – میدان تجریش – ده ونک – میدان ونک- پاسداران )

سونوگرافی آوا در ایام تعطیل با هماهنگی و در ایام عید نوروز 1401 به طور کامل باز آماده ارائه خدمت میباشد.

انجام سونوگرافی بدون نسخه پزشک مقدور است.

طرف قرارداد با بیمه تامین اجتماعی ،بیمه خدمات درمانی، بیمه البرز، بیمه تجارت نو ، بیمه سامان ، بیمه سینا و بیمه رازی و بیمه بانک کشاورزی ، …….